Τι λέτε να χρειάζονται οι Ιρανοί από τις Ηνωμένες Πολιτείες την περίοδο αυτή, και το οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να προμηθεύσουν... «άμεσα και με υπευθυνότητα»; Σιτάρι! Εκατοντάδες τόνους ίσως και εκατομμύρια τόνους. Όπως πληροφορηθήκαμε από το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters(16 Μαρτίου 2012) η Τεχεράνη έχει ήδη αγοράσει 180.000 τόνους που θα φτάσουν τους 400.000 και οι οποίοι θα διαμετακομιστούν διά θαλάσσης τον Απρίλιο στο Ιράν. Η τιμή πώλησης φθάνει τα 160 εκατομμύρια δολάρια. Πιστεύεται ότι θα ακολουθήσουν και άλλες αγορές αφού το Ιράν βρίσκεται στην αγορά για προμήθεια ίσως και 7 εκατομμυρίων τόνων από την παγκόσμια αγορά (Ρωσία, Βραζιλία, Γερμανία, Ινδία, Πακιστάν).
Μα τι τελικά συμβαίνει; Υπάρχει ή δεν υπάρχει αμερικανικό εμπάργκο κατά του Ιράν; Βεβαίως υπάρχει εδώ και χρόνια. Επιπλέον, πρόσφατα το εμπάργκο έχει διευρυνθεί και συμπεριλαμβάνει απαγόρευση ιρανικού πετρελαίου καθώς επίσης και συνδιαλλαγές με την Κεντρική Τράπεζα του Ιράν για πληρωμές αγοράς ιρανικού πετρελαίου. Πολιτικός στόχος του αμερικανικού εμπάργκο είναι, τουλάχιστον, να εξαναγκαστεί η Τεχεράνη να υποκύψει στις αμερικανο-ισραηλινές πιέσεις, κυρίως, αλλά και αυτές της Διεθνούς Κοινότητας (ΙnternationalCommunityή αλλιώς ΙΝΤCΟΜ) και να επιτρέψει, έτσι, την απρόσκοπτη επιθεώρηση του πυρηνικού προγράμματος από τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας.
Κατά τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και την ΙΝΤCΟΜ, η Τεχεράνη κατηγορείται ότι έχει μυστικά σχέδια να χρησιμοποιήσει την πυρηνική της τεχνογνωσία ώστε να αποκτήσει παράνομα και πυρηνικά όπλα. Η Τεχεράνη αρνείται ότι κάτι τέτοιο είναι στις προθέσεις της και επικαλείται το δικαίωμά της ως μέλους της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, να συνεχίσει το πρόγραμμά της ώστε όπως όλες οι χώρες μέλη της Συνθήκης να ολοκληρώσει και αυτή τον «πυρηνικό κύκλο» (nuclear cycle) και να μπορεί να παράγει πυρηνική ενέργεια και άλλα παράγωγα, κυρίως στον ιατρικό τομέα, αναγκαία για τον πληθυσμό της. Ας υπογραμμισθεί εδώ, ότι τόσο οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών όσο και οι ισραηλινές έχουν αποφασίσει και δημοσιοποιήσει ότι δεν είναι καν στις προθέσεις της Τεχεράνης να κατασκευάσει, τώρα, πυρηνικά όπλα. Ωστόσο, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ επιδιώκουν να αποκλείσουν έστω και τη μελλοντική πιθανότητα και γι’ αυτό, η Ουάσινγκτον κυρίως επιμένει στον τοπικό έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.
Με το εμπάργκο όμως τι συμβαίνει; Πώς είναι δυνατόν η Αμερική να ζητά, να απαιτεί, ακόμα και να εκβιάζει τον κόσμο ολόκληρο να συμμορφώνεται με τη δική της απόφαση και σχετική νομοθεσία για επιβολή εμπάργκο στο Ιράν και μετά να γυρίζει και να πουλά τόνους αμερικανικού σιταριού στην Τεχεράνη; Συμβαίνει αυτό που συμβαίνει πάντοτε με τους ισχυρούς αυτού του κόσμου και τους παντός είδους υποκριτές που έχουν τη δύναμη να επιβληθούν. Πάντα λένε «Μην κάνετε αυτά που κάνω αλλά αυτά που σας λέω, αλλιώς θα πέσει μαγκούρα».
Οι ΗΠΑ έχουν ουσιαστικά επιβάλει στην ΕΕ να συμμορφωθεί με την αμερικανική νομοθεσία στο ζήτημα αυτό. Και καλά η ΕΕ είναι ιδεολογικός σύμμαχος των ΗΠΑ – αυλικός της είναι στην πραγματικότητα, αλλά και αυτό είναι άλλο κεφάλαιο. Ο υπόλοιπος κόσμος; Τα μικρά κράτη δεν έχουν επιλογή διότι φοβούνται τις κυρώσεις που θα τους επιβληθούν από την Ουάσινγκτον. Άλλα κράτη όπως η Ιαπωνία, η Νότιος Κορέα ακόμα και η Ινδία, τρέχουν να συμμορφωθούν. Πολλά ασιατικά κράτη δεν έχουν επιλογή διότι οι μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες που εδρεύουν στις ΗΠΑ και την ΕΕ αρνούνται να ασφαλίσουν τη θαλάσσια μεταφορά πετρελαίου από το Ιράν στις αγορές της Ασίας.
Βέβαια, άλλες μεγάλες δυνάμεις όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Βραζιλία κ.λπ. αρνούνται να συμμορφωθούν, ενώ χώρες όπως η Τουρκία και το Πακιστάν επικαλούνται ιδιαίτερες συνθήκες. Επικαλούνται επιπλέον, με τον δέοντα διπλωματικό τρόπο, την πρακτική των ΗΠΑ των δυο μέτρων και των δυο σταθμών.
Πώς εκλογικεύει όμως η Ουάσινγκτον αυτή την υποκριτική της στάση; Επικαλείται… «ανθρωπιστικούς λόγους». Επικαλείται τις διατάξεις της αμερικανικής νομοθεσίας που επιτρέπουν την εξαίρεση από τη νομοθεσία ώστε να αποφεύγονται επισιτιστικές κρίσεις στον κόσμο. Διαφαίνεται επισιτιστική κρίση στην Περσία; Όχι βέβαια. Το Ιράν δεν είναι Ιράκ, Σουδάν, Σομαλία ή Αιθιοπία. Είναι μια πολύ πλούσια χώρα που τρέφει τον πληθυσμό της.
ΟΙ ΣΙΤΟΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Το πρόβλημα στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι το Ιράν και το πυρηνικό του πρόγραμμα. Είναι οι Αμερικανοί σιτοπαραγωγοί. Οι τελευταίοι απαιτούν από την κυβέρνηση να τους επιτραπεί να πουλήσουν σιτάρι στο Ιράν ώστε να μην χάσουν μέρος της αγοράς από άλλους ανταγωνιστές. Οι Αμερικανοί είναι οι μεγαλύτεροι προμηθευτές του κόσμου σε σιτηρά και συναφή προϊόντα. Φέτος υπήρξε ρεκόρ παραγωγής σιταριού που δεν μπορεί να παραμείνει αδιάθετο έστω και εάν ένα μέρος του αγοράζεται από την αμερικανική κυβέρνηση. Και η πολιτική ισχύς των σιτοπαραγωγών στις ΗΠΑ είναι τέτοια που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Όχι ότι χρειάζεται πίεση η αμερικανική κυβέρνηση. Όπως εδώ και ένα σχεδόν αιώνα δήλωσε ο Αμερικανός Πρόεδρος Κάλβιν Κούλιντζ: «Τhe bussiness of Αmerica is bussiness».
Mάριος Ευρυβιάδης,
Μα τι τελικά συμβαίνει; Υπάρχει ή δεν υπάρχει αμερικανικό εμπάργκο κατά του Ιράν; Βεβαίως υπάρχει εδώ και χρόνια. Επιπλέον, πρόσφατα το εμπάργκο έχει διευρυνθεί και συμπεριλαμβάνει απαγόρευση ιρανικού πετρελαίου καθώς επίσης και συνδιαλλαγές με την Κεντρική Τράπεζα του Ιράν για πληρωμές αγοράς ιρανικού πετρελαίου. Πολιτικός στόχος του αμερικανικού εμπάργκο είναι, τουλάχιστον, να εξαναγκαστεί η Τεχεράνη να υποκύψει στις αμερικανο-ισραηλινές πιέσεις, κυρίως, αλλά και αυτές της Διεθνούς Κοινότητας (ΙnternationalCommunityή αλλιώς ΙΝΤCΟΜ) και να επιτρέψει, έτσι, την απρόσκοπτη επιθεώρηση του πυρηνικού προγράμματος από τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας.
Κατά τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και την ΙΝΤCΟΜ, η Τεχεράνη κατηγορείται ότι έχει μυστικά σχέδια να χρησιμοποιήσει την πυρηνική της τεχνογνωσία ώστε να αποκτήσει παράνομα και πυρηνικά όπλα. Η Τεχεράνη αρνείται ότι κάτι τέτοιο είναι στις προθέσεις της και επικαλείται το δικαίωμά της ως μέλους της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, να συνεχίσει το πρόγραμμά της ώστε όπως όλες οι χώρες μέλη της Συνθήκης να ολοκληρώσει και αυτή τον «πυρηνικό κύκλο» (nuclear cycle) και να μπορεί να παράγει πυρηνική ενέργεια και άλλα παράγωγα, κυρίως στον ιατρικό τομέα, αναγκαία για τον πληθυσμό της. Ας υπογραμμισθεί εδώ, ότι τόσο οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών όσο και οι ισραηλινές έχουν αποφασίσει και δημοσιοποιήσει ότι δεν είναι καν στις προθέσεις της Τεχεράνης να κατασκευάσει, τώρα, πυρηνικά όπλα. Ωστόσο, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ επιδιώκουν να αποκλείσουν έστω και τη μελλοντική πιθανότητα και γι’ αυτό, η Ουάσινγκτον κυρίως επιμένει στον τοπικό έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.
Με το εμπάργκο όμως τι συμβαίνει; Πώς είναι δυνατόν η Αμερική να ζητά, να απαιτεί, ακόμα και να εκβιάζει τον κόσμο ολόκληρο να συμμορφώνεται με τη δική της απόφαση και σχετική νομοθεσία για επιβολή εμπάργκο στο Ιράν και μετά να γυρίζει και να πουλά τόνους αμερικανικού σιταριού στην Τεχεράνη; Συμβαίνει αυτό που συμβαίνει πάντοτε με τους ισχυρούς αυτού του κόσμου και τους παντός είδους υποκριτές που έχουν τη δύναμη να επιβληθούν. Πάντα λένε «Μην κάνετε αυτά που κάνω αλλά αυτά που σας λέω, αλλιώς θα πέσει μαγκούρα».
Οι ΗΠΑ έχουν ουσιαστικά επιβάλει στην ΕΕ να συμμορφωθεί με την αμερικανική νομοθεσία στο ζήτημα αυτό. Και καλά η ΕΕ είναι ιδεολογικός σύμμαχος των ΗΠΑ – αυλικός της είναι στην πραγματικότητα, αλλά και αυτό είναι άλλο κεφάλαιο. Ο υπόλοιπος κόσμος; Τα μικρά κράτη δεν έχουν επιλογή διότι φοβούνται τις κυρώσεις που θα τους επιβληθούν από την Ουάσινγκτον. Άλλα κράτη όπως η Ιαπωνία, η Νότιος Κορέα ακόμα και η Ινδία, τρέχουν να συμμορφωθούν. Πολλά ασιατικά κράτη δεν έχουν επιλογή διότι οι μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες που εδρεύουν στις ΗΠΑ και την ΕΕ αρνούνται να ασφαλίσουν τη θαλάσσια μεταφορά πετρελαίου από το Ιράν στις αγορές της Ασίας.
Βέβαια, άλλες μεγάλες δυνάμεις όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Βραζιλία κ.λπ. αρνούνται να συμμορφωθούν, ενώ χώρες όπως η Τουρκία και το Πακιστάν επικαλούνται ιδιαίτερες συνθήκες. Επικαλούνται επιπλέον, με τον δέοντα διπλωματικό τρόπο, την πρακτική των ΗΠΑ των δυο μέτρων και των δυο σταθμών.
Πώς εκλογικεύει όμως η Ουάσινγκτον αυτή την υποκριτική της στάση; Επικαλείται… «ανθρωπιστικούς λόγους». Επικαλείται τις διατάξεις της αμερικανικής νομοθεσίας που επιτρέπουν την εξαίρεση από τη νομοθεσία ώστε να αποφεύγονται επισιτιστικές κρίσεις στον κόσμο. Διαφαίνεται επισιτιστική κρίση στην Περσία; Όχι βέβαια. Το Ιράν δεν είναι Ιράκ, Σουδάν, Σομαλία ή Αιθιοπία. Είναι μια πολύ πλούσια χώρα που τρέφει τον πληθυσμό της.
ΟΙ ΣΙΤΟΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Το πρόβλημα στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι το Ιράν και το πυρηνικό του πρόγραμμα. Είναι οι Αμερικανοί σιτοπαραγωγοί. Οι τελευταίοι απαιτούν από την κυβέρνηση να τους επιτραπεί να πουλήσουν σιτάρι στο Ιράν ώστε να μην χάσουν μέρος της αγοράς από άλλους ανταγωνιστές. Οι Αμερικανοί είναι οι μεγαλύτεροι προμηθευτές του κόσμου σε σιτηρά και συναφή προϊόντα. Φέτος υπήρξε ρεκόρ παραγωγής σιταριού που δεν μπορεί να παραμείνει αδιάθετο έστω και εάν ένα μέρος του αγοράζεται από την αμερικανική κυβέρνηση. Και η πολιτική ισχύς των σιτοπαραγωγών στις ΗΠΑ είναι τέτοια που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Όχι ότι χρειάζεται πίεση η αμερικανική κυβέρνηση. Όπως εδώ και ένα σχεδόν αιώνα δήλωσε ο Αμερικανός Πρόεδρος Κάλβιν Κούλιντζ: «Τhe bussiness of Αmerica is bussiness».
Mάριος Ευρυβιάδης,
καθηγητής Διεθνών Σχέσεων / Φιλελεύθερος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου